Sur dışında 20. Yüzyıl: Modern Konut Rotası
Yer: Bakırköy, İstanbul
Yürütücüler: Şeyda Şen, Cem Dedekargınoğlu
Düzenleyen: DOCOMOMO_Türkiye
Dil: Türkçe
Tarih / Saat: 6 Ekim, 14:00-18:00
Bu kent rotasında DOCOMOMO_Türkiye rehberliğinde 20. yüzyıl modern konutun izleri takip edilerek Veliefendi İşçi Blokları,Ataköy Toplu Konutları, Florya Atatürk Deniz Köşkü ziyaret edilecek.
1. Veliefendi İşçi Konutları: Veliefendi İşçi Blokları düşük gelirli işçi sınıfına yönelik geliştirilen “ucuz konut” politikalarının bir parçası olarak değerlendirilmesi gereken, sosyal nitelikli bir yapı grubudur. Bu bağlamda Mesken Müdürlüğü’nün talebi üzerine, 1955-56 yılları arasında Seyfi Arkan tarafından tasarlandığı düşünülen; ancak Zeytinburnu Belediye Arşivi’ndeki ruhsat çizimlerinde Kooperatifler Mimarlık Bürosu’nda görevli İrfan Ertem imzası taşıyan proje, İşçi Sigortaları Kurumu’nun finansal anlamda desteklediği sayılı yapı kooperatifi örgütlenmelerinden biri olan Telsizler İşçi Yapı Kooperatifi aracılığı ile 1963 yılında tamamlanmıştır.
2. Ataköy Toplu Konutları:1955 yılında Baruthane arsasının Türkiye Emlak Kredi Bankası A. O. tarafından satın alınması ile başlayan Ataköy Projesi, yalnızca son kısım inşaatı bugün hala devam eden uzun soluklu bir hikaye değil, aynı zamanda son 50 yıllık Türkiye tarihinin değişen imar ve konut politikalarının somut bir örneğidir. Üstelik sonuçta, 1926 yılında orta sınıf ailelerine uzun vadeli konut kredisi sağlayarak konut edinmelerine yardımcı olmak amacıyla kurularak ülkenin pek çok farklı kentinde çeşitli konut projelerine imza atan bankanın, kendisinden daha uzun ömürlü olmuştur. Marmara kıyısı üzerinde Bakırköy’le Atatürk Havalimanı arasında yer alan 375 hektar büyüklüğündeki arsa, 1950’ler planlarında İstanbul yerleşim alanının kontrolü için stratejik önemi olduğu belirlenen şehrin batı gelişim koridoru üzerinde yer almaktadır. Özellikle 1960’larda sık sık eleştirilen projenin ekonomik, sosyal ve mimari yapısına rağmen ilk iki kısım, Türkiye mimarlığında II. Dünya Savaşı sonrası gerçekleşen modernin yeninden yorumlanışı eğilimiyle oluşmuş ve mimarlık ortamı değerlendirildiğinde, özellikle tümel planlama eğilimi, iç ve dış mekân kalitesi ve malzeme seçim ve uygulamaları açısından başarılı bir örnek olarak öne çıkmıştır. 1987-1988 yılları arasında inşa edilen Galleria Alışveriş Merkezi, tipinin Türkiye’deki ilk örneğidir. Mimarının deyişiyle “geleneksel kapalı çarşı modelinin modern yorumu” olan 80.000 metrekare kullanım alanlı ve yaklaşık 100 adet ticaret birimi içeren yapı, büyük iki katlı ve galerili bir dikdörtgen kütleye bağlanan bloklardan oluşur. Yapıldığı dönemin geç modern etkilerini ve renklerini yansıtan yalın fakat hareketli mimari dili, geçtiğimiz yıllarda anayol cephesi ve girişlere yapılan müdahale ile niteliksiz hale getirilmiştir.
3. Florya Atatürk Deniz Köşkü:Atatürk’ün sağlık gereksinimleri ve kişisel tercihi yönünde Seyfi Arkan tarafından tasarlanarak, 1935-1936’da 48 gün içerisinde tümüyle ahşap olarak inşa edilmiştir. Denizin üzerinde kazıklarla yükseltilerek konumlandırılan ana yapı, karaya bir köprü ile bağlanmıştır. Yapının L biçiminde birleşen iki kanadından, karaya dik olanında servisler, paralel olanında ise yaşam mekânları yer almaktadır. Konuk odaları, lojmanlar ve diğer servis mekânları, kıyıda inşa edilen birimlerde çözülmüştür. Bütünsel tasarımı, soruna getirdiği özgün çözümleri, yapıldığı dönemde çektiği ilgi ve aldığı eleştiriler ile zaman içinde az değişikliğe uğramış ve özgün mobilyalarının bile kısmen korunmuş olması nedeniyle, Türkiye mimarlığında Modernizm’in ikonik örneklerinden birini oluşturmaktadır.
Notlar:
Tur İstanbul Kongre merkezi önünden başlayacaktır.
Tüm katılımcıların tur biletleriyle saat 13.30'da alanda olmaları gerekmektedir.
Rota başlangıç noktasına servislerle ulaşım sağlanacaktır.